Nivels da privel da chaliras
La chalira è in privel da la natira ch'ins sto prender serius. Ella è numnadamain in privel tant per la sanadad da l'uman sco er per l'entira biosfera e per l'infrastructura. Ils dis cun autas temperaturas èn potenzialmain ina gronda chargia per la sanadad da la populaziun. Novas enconuschientschas scientificas davart la mortalitad pervia da la chalira mussan che tant las temperaturas maximalas dal di sco er las temperaturas da la notg influenzeschan la chargia da chalira, e che betg mo periodas da chalur lungas, mabain er curtas ed intensivas han consequenzas per la sanadad.
Nivel da privel 1 (pitschen privel u nagin privel)
Malgrà las valurs da stad n'èn las temperaturas anc betg autas avunda per ch'ins stuess quintar cun vastas consequenzas per la sanadad da l'uman e per il sistem da sanadad. Tuttina pon singulas persunas fragilas gia sa sentir mal cun talas temperaturas. Perquai ston ellas sa proteger correspundentamain cunter la chalira.
Nivel da privel 2 (privel moderà)
Consequenzas
- Problems cun la circulaziun
- Malesser corporal
Cumportament
Infurmaziuns davart il cumportament chattais Vus en las Recumandaziuns da cumportament durant in'unda da chalira u tar l'Uffizi federal da sanadad publica UFSP
Descripziun da las valurs da mesiraziun e da prognosa
- Temperatura quotidiana media ≥ 25 °C durant in u dus dis
Nivel da privel 3 (privel considerabel)
Consequenzas
- Problems cun la circulaziun
- Malesser corporal
Cumportament
Infurmaziuns davart il cumportament chattais Vus en las Recumandaziuns da cumportament durant in'unda da chalira u tar l'Uffizi federal da sanadad publica UFSP
Descripziun da las valurs da mesiraziun e da prognosa
- Temperatura quotidiana media ≥ 25 °C durant almain trais dis successivs
Nivel da privel 4 (grond privel)
Consequenzas
- Problems cun la circulaziun
- Malesser corporal
Cumportament
Infurmaziuns davart il cumportament chattais Vus en las Recumandaziuns da cumportament durant in'unda da chalira u tar l'Uffizi federal da sanadad publica UFSP
Descripziun da las valurs da mesiraziun e da prognosa
- Temperatura quotidiana media ≥ 27 °C durant almain trais dis successivs
Nivel da privel 5 (fitg grond privel)
Avertiments da chalira vegnan emess mo per ils nivels da privel 2, 3 e 4.
Explicaziuns
A partir da la stad 2021 sa basan ils avertiments da chalira da nov sin la temperatura quotidiana media (Tmean).
Ella è ina mesira fitg robusta e resguarda la chargia da chalira durant tut las 24 uras d'in di. Ella na dependa betg da singulas temperaturas maximalas. Tmean vegn calculada per mintga staziun sin basa da la valur media da tut las valurs da mesiraziun d'in di (da mesanotg fin mesanotg). Cun eleger la temperatura quotidiana en media sco indicatur da chalira vegn pia er resguardada la temperatura durant la notg. Las temperaturas da la notg èn particularmain relevantas per la sanadad da l'uman. Sche las notgs n'èn betg frestgas avunda, po il corp strusch sa revegnir e supportar bler mender la chargia da chalira.
Las valurs minimalas ed ils criteris dal concept d'avertiment da chalira sa basan sin las evaluaziuns epidemiologicas da l'Institut da las tropas e da sanadad publica svizzer (Swiss TPH) a Basilea ch'èn avant maun specificamain per la Svizra. Resguardads vegnan ils effects da la temperatura quotidiana media sin la mortalitad en Svizra. Las analisas scientificas da Swiss TPH mussan che la quota da mortalitad crescha gia a partir d'in sulet di cun autas temperaturas. Perquai è vegnì introducì la stad 2021 er il nivel d'avertiment 2. Uschia pon vegnir avertidas er curtas periodas da chalur a partir d'in di.
Cun la temperatura quotidiana media sa basa l'avertiment da chalira general sin in index che sa referescha spiramain a las temperaturas. Ultra da la temperatura ha bain er l'umiditad ina influenza sin il bainesser da l'uman, però – tenor differents studis davart il clima en Svizra – betg sin la mortalitad.