Lavinas èn in dals gronds privels da la natira en il territori alpin. Lavinas pon tutgar chasas, abitadis e vias da traffic, ma er persunas che fan sport d'enviern.
Nivels da privel da lavinas
Lavinas èn massas da naiv che glischnan u crodan giu. Ellas resultan tras instabilitads en la cuverta da naiv e sa distatgan per il solit en il terren spundiv. En cas da navaglias intensivas, da ferm vent u d'in augment marcant da la temperatura vegnan lavinas giu pli tgunsch. Lavinas pon vegnir giu spontanamain (vul dir senza l'influenza d'umans) u vegnir messas en moviment da persunas. 90 pertschient da tut las victimas da lavinas han distatgà sez lur lavina. En abitadis e sin vias da traffic procuran las autoritads localas per la segirezza da la populaziun. Persunas che fan sport d'enviern e che sa movan ordaifer las pistas, las loipas e las sendas da viandar avertas e.u.v., èn sezzas responsablas per lur segirezza.
Nivel da privel 1 (pitschen privel)
Segns distinctivs
Situaziun da lavinas generalmain favuraivla
I na dat nagins segns d’alarm. Privel da chaschunar lavinas exista be en singuls lieus, particularmain sin spundas extremamain stippas.
Recumandaziuns per persunas ordaifer las zonas segiradas
Ir in ad in sin spundas extremamain stippas e resguardar il privel da crudar.
Consequenzas e recumandaziuns per vias da traffic ed abitadis
Nagina periclitaziun.
Nivel da privel 2 (privel moderà)
Segns distinctivs
Situaziun da lavinas maioritarmain favuraivla
Singuls segns d’alarm pon cumparair. Privel da chaschunar lavinas exista particularmain sin spundas fitg stippas che han l’exposiziun e che sa chattan en l’autezza inditgadas en il bulletin da lavinas. Ins na sto betg far quint cun lavinas spontanas pli grondas.
Recumandaziuns per persunas ordaifer las zonas segiradas
Tscherner cun quità la ruta, particularmain sin spundas stippas che han l’exposiziun e che sa chattan en l’autezza inditgadas en il bulletin da lavinas. Ir in ad in sin spundas fitg stippas. Precauziun particulara en cas da structuras da la cuverta da naiv disfavuraivlas (problem da la naiv veglia).
Consequenzas e recumandaziuns per vias da traffic ed abitadis
Periclitaziun minimala.
Nivel da privel 3 (privel considerabel)
Segns distinctivs
Situaziun da lavinas critica
Wumms e sfessas èn tipics. Grond privel da chaschunar lavinas, particularmain sin spundas stippas che han l’exposiziun e che sa chattan en l’autezza inditgadas en il bulletin da lavinas. Privel da lavinas spontanas e distatgaments a distanza.
Recumandaziuns per persunas ordaifer las zonas segiradas
La situaziun la pli critica per sportists d’enviern! Tscherner la ruta optimala e prender mesiras per sminuir las ristgas. Evitar spundas fitg stippas che han l’exposiziun e che sa chattan en l’autezza inditgadas en il bulletin da lavinas. Per persunas senza experientscha èsi pli prudent da restar sin pistas e rutas avertas.
Consequenzas e recumandaziuns per vias da traffic ed abitadis
En singuls cas pon objects exponids (per il solit tschancuns da vias da traffic) esser periclitads. Là èsi da verifitgar sch’igl è necessari da prender mesiras da segirezza.
Nivel da privel 4 (grond privel)
Segns distinctivs
Situaziun da lavinas fitg critica
Lavinas spontanas e savens er lavinas fitg grondas pon sa furmar. Grond privel da chaschunar lavinas sin bleras spundas stippas. Distatgaments a distanza èn tipics. Wumms e sfessas èn frequents.
Recumandaziuns per persunas ordaifer las zonas segiradas
Sa limitar a spundas betg uschè stippas. Resguardar ils intschess da sbuccada da las lavinas fitg grondas. Persunas senza experientscha restan sin las pistas e rutas avertas.
Consequenzas e recumandaziuns per vias da traffic ed abitadis
Lavinas pon avanzar lunsch, particularmain en las lavineras enconuschentas. Objects exponids (per il solit tschancuns da vias da traffic, per part er edifizis) pon esser periclitads. Verifitgar sch’igl è necessari da prender mesiras da segirezza.
Nivel da privel 5 (fitg grond privel)
Segns distinctivs
Situaziun da lavinas extraordinaria
Ins sto far quint cun bleras lavinas spontanas fitg grondas ed extrem grondas. Quellas pon cuntanscher vias ed abitadis en valladas.
Recumandaziuns per persunas ordaifer las zonas segiradas
I vegn recumandà da renunziar a sport da naiv ordaifer las pistas e rutas avertas. Resguardar las serradas.
Consequenzas e recumandaziuns per vias da traffic ed abitadis
Er ordaifer las lavineras enconuschentas pon lavinas avanzar lunsch. Vias da traffic ed abitadis pon esser perclitads acutamain. Per il solit ston vegnir prendidas mesiras da segirezza extendida.
Nivels intermediars
En cas d’in privel da lavinas sitgas sutdivida il SLF a partir dal nivel 2 (privel moderà) ils nivels da privel europeics cun nivels intermediars. Quels inditgeschan, sch’il privel vegn stimà – entaifer il nivel da privel respectiv – plitgunsch bass (-), circa mesaun (=) u aut (+).
Infurmaziuns supplementaras e definiziuns
- Ils territoris, nua ch’il privel è particularmain augmentà, vegnan normalmain descrits pli detagliadamain en il bulletin da lavinas (p.ex. autezza sur mar, exposiziun, topografia e.u.v.).
- pendenzas da las spundas:
- elieus extremamain spundivs: pendenza fitg disfavuraivla p.ex. concernent la pendenza, topografia, vischinanza dal fil u configuraziun dal terren
- spundas extremamain stippas: spundas pli stippas che 40 grads
- spundas fitg stippas: spundas pli stippas che 35 grads
- spundas stippas: spundas pli stippas che 30 grads
- spundas betg uschè stippas: spundas main stippas che 30 grads
- chargias supplementaras (distatgament artifizial):
- grondas (p.ex. gruppa da skiunzs senza distanza, vehichel da pistas, siglientar lavinas)
- pitschnas (p.ex. singul sportist da naiv u persuna che va cun gianellas)
- spontan: senza influenza d’umans
- grondezza da las lavinas p.pl. vesair: https://www.slf.ch/de/lawinenbulletin-und-schneesituation/wissen-zum-lawinenbulletin/lawinengroesse.html
- exposiziun: direcziun geografica, en la quala ina spunda s’inclina
- pistas: pistas e rutas marcadas
- rutas: rutas per gianellas e sendas da viandar d’enviern marcadas
- experientscha: experientscha cun giuditgar la situaziun da lavinas munta: abilitad da sa procurar infurmaziuns (p.ex. bulletin da lavinas) davart il privel da lavinas, da far atgnas observaziuns, d’interpretar quellas endretg e da sa cumportar confurm a la situaziun da lavinas.
- segns d’alarm (lavinas frestgas, wumms, sfessas) p.pl. vesair: https://www.whiterisk.ch/de/explore#u=05-02-05-01
- quantitad critica da naiv frestga p.pl. vesair https://www.whiterisk.ch/de/explore#u=01-05
- exponì: suttamess spezialmain al privel (p.ex. tschancun da vias en in lieu extremamain spundiv che vegn cuntanschì gia da lavinas mesaunas)