Terratrembels - Portal dals privels da la natira

Terratrembels na sa laschan betg predir. Cun procurar ch'edifizis vegnian construids uschia ch'els pon resister a terratrembels, cun guardar ch'objects sajan francads e ch'utensils per cas d'urgenza stettian a disposiziun, gidais Vus a reducir las consequenzas ed ils donns en cas d'in terratrembel.
Edifizis novs, midadas d'edifizis e sanaziuns
La meglra protecziun cunter las consequenzas d'in terratrembel è quella da construir ils edifizis uschia ch'els pon resister a terratrembels. La finamira suprema da questa moda da construcziun è d'impedir ch'in edifizi sballunia e ch'i dettia qua tras blessads e morts.
In'assicuranza da donns da terratrembels è in'ulteriura pussaivladad per reducir la ristga (finanziala) persunala.
Privels a l'intern da l'edifizi
Segirar objects che vegnan donnegiads e/u crodan giu pervia da las vibraziuns e che chaschunan uschia blessuras. Quai èn per exempel cuvridas dal palantschieu sur, regals e lur cuntegns, televisiuns ed apparats da musica u illuminaziuns.
Esser preparà (per terratrembels ed autras situaziuns d'urgenza)
Ponderar co ch'ins duess sa cumportar durant in terratrembel (vesair Durant in terratrembel).
Savair nua che las spinas principalas ed ils interrupturs principals da gas, d'aua e d'electricitad èn e savair co ch'ins serra quels.
Avair a disposiziun provisiuns d'urgenza (vesair "Notvorrat" UFPE, PDF en tudestg).
Endrizzar in'apoteca d'urgenza.
Copiar documents impurtants sco il passaport u la carta d'identitad e tegnair a disposiziun per il cas d'in eveniment.
Per surmuntar interrupziuns da l'electricitad: tegnair a disposiziun ina lampa da maun, in radio a battarias e daner blut (perquai ch'i n'è betg pli pussaivel da retrair daners al bancomat).

Vegni a savair co ch'ins sa cumporta en moda adequata en edifizis, al liber ed en viadi durant in terratrembel.
En edifizis
Ir en in lieu segir (p.ex. sut ina maisa stabila).
Far attenziun d'objects che crodan giu u cupitgan (p.ex. regals, mobiglias grevas, televisiuns ed apparats da musica u illuminaziuns) e tegnair distanza da fanestras e da paraids da vaider che pudessan rumper.
Bandunar l'edifizi mo, sch'ils conturns èn segirs (p.ex. sch'i na crodan giu nagins ulteriurs objects sco tievlas u quadrels).
Al liber
Restar al liber, betg fugir en in edifizi.
Tegnair distanza d'edifizis, punts, pitgas electricas, gronda bostga ed autras chaussas che pudessan sballunar u crudar giu.
Bandunar suenter grondas vibraziuns il sectur da la riva d'auas.
En vehichels
Fermar il vehichel e betg bandunar quel durant il terratrembel.
Tegnair distanza da punts, sutpassadis, tunnels ed edifizis a l'ur da la via (privel da sballunar).

Restai calm, prestai agid, faschai quint cun terratrembels posteriurs, guardai, sche Voss edifizi ha eventuals donns, ed As infurmai sur radio e televisiun.
En il territori donnegià
Far quint cun terratrembels posteriurs.
Prestar agid, senza periclitar sasez.
Guardar, sche l'edifizi ha donns. En cas da donns pli gronds: bandunar l'edifizi (eventualmain po l'edifizi sballunar e na resista betg pli ad in ulteriur terratrembel).
Far attenziun cun bandunar l'edifizi (parts dals mirs, travs dal tetg, tievlas u quadrels e.u.v. pudessan crudar giu).
Guardar, sch’i dat fieus en l'edifizi ed en ils conturns (sche pussaivel stizzar fieus pli pitschens e/u alarmar ils pumpiers).
Controllar, sche las lingias da gas, d'aua e d'electricitad èn donnegiadas, e serrar las lingias en cas da suspect.
S'infurmar sur radio, televisiun u internet.
Suandar las instrucziuns da las forzas d'acziun.
Telefonar mo en cas d'urgenza (tegnair liber la rait per cas d'urgenza per propi).
Far nagins viadis privats cun l'auto (tegnair liber las vias per las forzas d'acziun).
Far quint cun interrupziuns da l'electricitad.
Ordaifer il territori donnegià
Far quint cun terratrembels posteriurs.
S'infurmar sur radio, televisiun u internet.
Tegnair distanza dal territori donnegià.
Telefonar mo en cas d'urgenza (la rait vegn ad esser surchargiada e duess restar libra per cas d'urgenza per propi).